ටච් පෑඩ් වැඩ් කරන හැටි - 2 කොටස

මේ සටහනේ පලමු කොටසින් අපි කතා කලේ resistive ටච්පෑඩ් ගැන. දැන් අපි එකෙ ඉතිරි කොටස වශයෙන් capacitive ටච්පෑඩ් ගැන කතා කරමු.

වීදුරු, ප්ලස්ටික් වැනි පරිවරකයක දෙපැත්තෙ සන්නායක ස්ථර (තහඩු ) දෙකක් තැබීමෙන් තමයි ධාරිත්‍රකයක් එහෙම නැත්නම් කැපෑසිටරයක් හදලා තියෙන්නෙ. මේ ධාරිත්‍රකය දෙපැත්තට වෝල්ටීයතාවයක් (විභව අන්තරයක්) යෙදුවහම ඒ සන්නායක දෙක අතර විද්‍යුත් ක්ෂේත්‍රයක් ඇතිවෙනවා. 

ටච් පෑඩ් (TouchPad) වැඩ් කරන හැටි - 1 කොටස

මගේ කලින් සටහනක (මොනවද මේ ජංගම දුරකථන වල තියෙන සංවේදක )ලියුවානෙ සෙන්සර් වර්ග ගැන ස්විස්තරව කතා කරණවා කියලා ඉතින් අද මම ටච් සෙන්සෙර් එහෙම නැත්නම් ටච්පෑඩ් ගැන ලියන්න හිතුවා.

ඉතින් මේ ටච් සෙන්සර් වැඩ කරන සිද්ධාන්තය අනුව නොයෙක් වර්ග තියෙනවා. මම ඒවායින් වැඩිපුරම භාවිත කරන “ප්‍රතිරෝධමය ටච්පෑඩ් (resistive touch pads - used in most mobile phones)” සහ “ධාරිත්‍රකමය ටච්පෑඩ් (capacitive touch pads – used mainly on laptops and iPhone)” ගැන තමයි ලියන්න යන්නේ.

සටහනේ පළමු කොටසින් අපි මේ resistive touch pads ගැන බලමු. මේ resistive touch pads ත් ප්‍රධාන වර්ග දෙකක් තියෙනෙවා
1. සන්නායක 4 වර්ගය ( 4 - wire type)

2. සන්නායක 5 වර්ගය ( 5 - wire type)

මේ වායින්වැඩිපුරම භාවිත කරන්නේ සන්නායක 4 වර්ගය ( 4 - wire type) යි. පහල රූපයෙන් පෙනෙන්නේ මේ touchpad ක සැකසුමයි (හරස්කඩ).

මොනවද මේ ජංගම දුරකථන වල තියෙන සංවේදක (mobile phone sensors)?

Blog එකක් ලියන්න පටන් ගත්තට ගොඩක් කාලෙකින් මොනවත් ලියන්න බැරි උනා. ඒක නිසා අද තදින්ම හිතා ගත්ත ලියන්න.

ඉතින් අද මට ලියන්න හිතුනා මේ ජංගම දුරකථන වලට එකතුවෙලා තියෙන සංවේදක (sensor)ගැන, ඒවා වැඩ කරන්නේ කොහොමද, ඒවයින් අපිට කරගන්න පුලුවන් මොනවද කියලා.
මට හිතෙන හැටියට ජංගම දුරකථන වලට වැඩියෙන්ම එකතු වෙල තියෙන්නෙ ත්වරන සංවේදක (accelerometer sensor), ස්පර්ශ සංවේදක(touch sensor) සහ ආලෝක සංවේදකයි(light sensor). දැන් දැන් ජංගම දුරකථන වලට සමීපත්ව සංවේදක(proximity sensor) සහ චුම්භකත්ව සංවේදකත් (magnetometer sensor)එකතුවෙලා තියෙනවා. මේ අතරට විභ්‍රමණේක්ෂ සංවේදකත් (gyroscope sensor) ලගදීම එකතුවෙයි කියලා හිතනවා. අදට අපි බලමු මේ එක එක සෙන්සරයෙන් මොනෙවද කෙරෙන්නේ කියලා.



(1) ත්වරන සංවේදක (accelerometer sensors)
ත්වරන සංවේදකයකින් කරන්නේ එම උපකරනෙයට දැනෙන බලය මනින එකයි. අර නිවුටන්ගේ නියමයට අනුව බලයත් ත්වරනයත් සමානුපාතික නිසා මෙවායින් ත්වරනය මනින ලෙස සැලකීමට පුලුවන්. මේවා නිශ්චලව තියෙන කොට පොලොවෙන් ඇතිකරන ගුරුත්වජ ත්වරනය සටහන් කෙරෙන අතර නිදහස් වැටීමකදී බිංදුව අගයක් පෙන්වයි.
ගුරුත්වජ ත්වරනය ඇති දිශාව මෙමගින් සොයාගත හැකිනිසා කැමරා, mobile phone ආදී උපකරන වල තිරය (screen) අල්ලගෙන සිටින දිශාව සොයා ගෙන ඒ අනුව දර්ශනය වෙනස් කිරීමට (කරකැවීමට) බහුලවම පාවිච්චි කරනවා (landscape portrait screen rotation).
මේවා අඩංගු උපකරනයක් අරගෙන ඇවිදින කොට තබපු පියවර ගනන, ඇවිදපු දුර වගෙ දෙවලුත් ලබා ගන්න පුලුවන්. තව GPS භාවිතවෙන් මග සොයගනීමේ වැඩ වලටත් මෙවා යොදා ගන්නෙවා. ඒ වගේම චලන ඉඟි (motion gesture) මගින් විධාන දීම දැන් ජනප්‍රිය වීගෙන යනවා.

(2) ස්පර්ශ සංවේදක (touch sensors)
මේවාට බොහෝම වෙලවට ටච් ස්ක්‍රීන් (touch screen) කියලත් කියනෙවා. මේවා කරන්නේ ඇගිල්ලකින් හෝ විශේෂ පෑනකින් කරන ස්පර්ෂයන්, තෙරපීම් හදුනා ගැනීමයි. ඉතින් තිරය මත දිස් වෙන යතුරු පුවරුවක් හෝ බොතමක් එබීමට මෙවා බහුලවම යොදා ගන්නෙවා. ඒ වගේම ස්පර්ශ ඉඟි (touch gestures) මගින් යම් යම් දේ කර ගැනීමටත් මේවා යොද ගන්නෙවා. උදාහරනයක් විදිහට ඇඟිල්ල තිරය මත ඉහල සිට පහලට ඇතිල්ලීමෙන් ස්ක්‍රොල් කිරීම. තව වැදගත් දෙයක් තමයි මේ ස්පර්ශ් සංවේදක තිරයත් එක්කම තියෙන් ඕනෑ නැහැ. දුරකථනයේ වෙනත් කොටස් මතත් මේ සංවේදක සවි කරන්න පුලුවන් (උදා. HTC - Touch Diamond).

(3) ආලෝක සංවේදක (light sensors)
ආලොක සංවේදක බොහොම සරල සෙන්සර වර්ගයක්. මේවයින් අවට පරිසරයේ ආලෝක තත්වය(තීව්‍රරතවයා ගැන මිනුමක් ලබා දෙනෙවා. දැනට ජංගම දුරකථන වලට මෙයින් ඇති ප්‍රයෝජනය තමයි අවට ආලෝකය අනුව තිරයේ දීප්තිය සීරුමාරු කිරීමයි. මෙමගින් පාවිච්චි කරන්නාට හොද දර්ශනයක් ලබා දෙනෙවා වගේම බැටරි ඉතිරිකිරීමත් සිද්ධ වෙනවා.

සැම්සුන්ග් ඔම්නියා (SGH-i900) හි ආලෝක සංවේදකය

(4) සමීපත්ව සංවේදක(proximity sensors)
මෙම සෙන්සර මගින් යමක් අසල ඇති බව හදුනාගනියි. මේ සදහා ස්පර්ශ වීම අවශ්‍ය නොවේ. දැනට ජංගම දුරකථන වල මේවා භාවිතා කෙරන්නේ ඇමතුමක් සම්බන්ධව තියෙනකොට ස්පර්ශ සංවේදක (touch screen) ක්‍රියාවිරහිත (disable) කිරීමෙන් අනවශ්‍ය ලෙස තිරෙයේ දිස්වෙන දේ ක්‍රියාකිරීම වැලැක්වීමටයි.

නොකියා 5800 හි ආලෝක හා සමීපත්ව සංවේදක

(5) චුම්භකත්ව සංවේදක (magnetometer sensors)
මෙම සෙන්සර මගින් අවට පරිසරයේ ඇති චුම්භක ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රබලතාව හා දිශාව සොයාගන්න පුලුවන්. iPhone 3G s, Nokia N97 වැනි ජංගම දුරකථන වල මේවා භාවිතා කිරීමෙන් ඉලෙක්ට්‍රොනික් මාලිමා යන්ත්‍ර (elctronic/digital compass) දිශාව සොයාගැනීමට යොදාගෙන තියෙනෙවා. තව GPS භාවිතවෙන් මග සොයගනීමේ වැඩ වලටත් මෙවා යොදා ගන්නෙවා.

(6) විභ්‍රමණේක්ෂ සංවේදක (gyroscope sensors)
ත්වරන සංවේදකයකින් සරල චලිත සොයා ගන්න පුලුවන් උනත් බ්‍රමන චලිත හොයගන්න අමරුයි. ඒකට තමයි මෙ සෙන්සර් වර්ගය තියෙන්නෙ. ඒ කියන්නේ මේකෙන් phone එක කැරකැවීමක් වෙනවද, කරකැවෙන වේගය වගේ දේවල් මෙකෙන් ලබා ගන්න පුලුවන්.ටිකක් මිල අධික නිසා තවම ජංගම දුරකථන වල එතරම් දකින්න නැහැ. GPS භාවිතවෙන් මග සොයගනීමේ වැඩ වලට මෙයින් ප්‍රයොජන ගත හැකි නිසා ලගදීම එකතුවෙයි කියලා හිතනෙවා.

ඉතින් අදට ඇති වගේ. මේ එක එක සෙන්සරය ගැන ඉදිරියෙදී විස්තරාත්මකව කතා කරන්න බලාපොරොත්තු වෙනෙවා.